Sỏi mật làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch thêm một phần năm lần
Một phân tích tổng hợp (meta-analysis) mới đây, sử dụng dữ liệu từ hàng trăm nghìn người, phát hiện rằng bệnh túi mật và bệnh tim mạch có mối liên hệ chặt chẽ với nhau hơn so với những suy nghĩ trước đây. Tuy vậy, nguyên nhân đằng sau mối liên kết này vẫn chưa thực sự rõ ràng.
Sỏi mật là vật chất lắng đọng nhỏ, cứng được hình thành trong túi mật – một cơ quan nằm dưới gan.
Ở các nước phát triển, sỏi mật xuất hiện rất phổ biến, ảnh hưởng đến 10-15% người trưởng thành.
Sỏi mật được cho là được tạo ra do sự mất cân bằng trong việc hình thành dịch mật – một chất hỗ trợ tiêu hóa do gan tổng hợp và tập trung phân bổ chủ yếu trong túi mật.
Mặc dù sỏi mật thường nhỏ và không có triệu chứng rõ ràng nhưng qua nhiều năm, nó có thể phát triển đến kích thước của một viên sỏi bình thường.
Sau khi lớn dần lên, chúng có thể làm tắc các đường ống dẫn mật và gây đau bụng dữ dội, triệu chứng này được gọi là cơn đau quặn mật (biliary colic).
Nghiên cứu được công bố tuần này trên tạp chí Arteriosclerosis, Thrombosis and Circuit Biology, đã tìm ra mối liên hệ giữa sỏi mật và bệnh tim mạch.
Mặc dù hai tình trạng trên, nhìn dường như tách biệt – một bên liên quan đến hệ thống tuần hoàn, bên kia lại là một căn bệnh về đường tiêu hóa – song thực tế chỉ ra rằng chúng có mối liên quan chặt chẽ nhiều hơn mong đợi.
Sỏi mật và bệnh tim mạch
Các yếu tố nguy cơ gây ra sỏi mật và bệnh tim mạch rất tương đồng, bao gồm: béo phì, đái tháo đường, tăng huyết áp, chế độ ăn uống thiếu khoa học và cholesterol tăng cao. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu từ Đại học Tulane ở New Orleans, LA, sự tương quan giữa sỏi mật và bệnh tim mạch còn chặt chẽ hơn cả các yếu tố nguy cơ cụ thể liên quan.
Một nhóm nghiên cứu, do Tiến sĩ Lu Qi, giáo sư dịch tễ học tại Tulane, tiến hành phân tích tổng hợp hơn 840.000 người tham gia, bao gồm hơn 50.000 trường hợp mắc bệnh mạch vành. Họ xem xét mối liên hệ giữa bệnh mạch vành và sự phát triển của sỏi mật.
Phân tích cho thấy rằng tiền sử mắc bệnh sỏi mật có liên quan đến việc tăng 23% nguy cơ mắc bệnh mạch vành.
“Kết quả của chúng tôi cho thấy bệnh nhân mắc bệnh sỏi mật cần được theo dõi chặt chẽ dựa trên một đánh giá cẩn thận về cả yếu tố nguy cơ mắc bệnh sỏi mật lẫn bệnh tim mạch. Ngăn ngừa bệnh sỏi mật cũng có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe của tim mạch “.
-Theo như Tiến sĩ Lu Qi
Trong một phân tích thứ hai với hơn 260.000 người tham gia, Tiến sĩ Qi phát hiện rằng bệnh tim mạch thường được tìm thấy cùng với bệnh sỏi mật bởi chúng có các cùng các yếu tố nguy cơ. Có lẽ điều này không còn đáng ngạc nhiên nữa.
Điều thú vị ở đây là, trong phân tích thứ hai, Tiến sĩ Qi cũng phát hiện được những người có sỏi mật khỏe mạnh (không béo phì, huyết áp bình thường và không mắc bệnh tiểu đường) vẫn có nguy cơ phát triển bệnh mạch vành cao hơn những người bị đái tháo đường, béo phì và tăng huyết áp.
Nói cách khác, bất kể các yếu tố nguy cơ chung cho cả hai tình trạng này là gì, thì đơn giản chỉ cần một mình sỏi mật cũng đủ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Những kết quả sao lưu các nghiên cứu trước đây cũng đưa ra các phát hiện tương tự. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước ít thuyết phục hơn – chẳng hạn, chúng được thực hiện trên các quần thể nằm ngoài Hoa Kỳ, không được xác nhận chẩn đoán sỏi mật, hoặc sử dụng các cỡ mẫu nhỏ hơn.
Lần đầu tiên, một nghiên cứu quy mô lớn đã chỉ ra sự hiện diện của bệnh sỏi mật làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch mà không có bất kỳ sự hiện diện của các yếu tố nguy cơ thường gặp trước đây.
Tại sao sỏi mật lại liên quan đến bệnh tim mạch?
Phân tích tổng hợp không thể xác định được lý do đằng sau mối liên hệ này, nhưng vẫn có một vài cơ chế tiềm năng. Một giả thuyết cho rằng sỏi mật làm thay đổi sự tiết acid mật, và nó đó đã được chứng minh có liên quan đến các biến cố tim mạch trước đó.
Tờ Medical News Today đã phỏng vấn Tiến sĩ Qi về giả thuyết mà ông ủng hộ, ông phát biểu rằng:
“Sỏi mật ảnh hưởng đến sự bài tiết các acid mật, đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa hệ vi khuẩn đường ruột. […] có dữ liệu ngày càng tăng cho thấy có mối liên hệ tiềm tàng giữa hệ vi khuẩn đường ruột, acid mật và bệnh tim mạch”.
Ông hy vọng rằng những kết quả này sẽ được theo dõi cùng với các thử nghiệm lâm sàng để có thể hiểu biết sâu sắc hơn về mối liên quan giữa hai tình trạng này. Bởi cách thức mà sỏi mật ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch là không rõ ràng, nên việc hiểu sâu hơn về nó có thể mang lại lợi ích trong công tác điều trị, phòng ngừa cũng như kiểm soát cả hai tình trạng trên.
Tờ Medical News Today cũng phỏng vấn Tiến sĩ Qi liệu ông có dự định theo dõi các kết quả hay không. Ông đáp rằng: “Chúng tôi sẽ nghiên cứu xem liệu bệnh sỏi mật có liên quan đến các bệnh khác như đái tháo đường và tử vong hay không”.
Người dịch: SVD3. Phạm Thị Quỳnh Như – SVD5. Mai Trần Khánh Quân
